Από την Πίνδο ξεκινάει τη μακρά πορεία του o ποταμός Αχελώος που κάποτε ήταν θεός και που στην περιοχή ονομάζεται Ασπροπόταμος. Τι κι αν εξέπεσε του θεϊκού του «αξιώματός»; Η φύση εξακολουθεί να έχει το γενικό πρόσταγμα. Καλώς ήρθατε σε μία από τις πιο παρθένες και αμόλυντες περιοχές της Ελλάδας!
Ασπροπόταμος ίσον Αχελώος και ανάποδα. Όποιο όνομα κι αν έχει, εκείνο που μετράει είναι ότι αυτός ο ποταμός ήταν και είναι τόσο σημαντικός, που κάποτε είχε φτάσει στο σημείο να θεωρείται θεός!
Θα συνεχίσω λίγο με τη μυθολογία, γιατί με αφορά και προσωπικά το ζήτημα. Ο Αχελώος είδε κάποτε μια πανέμορφη και ατίθαση κοπέλα να περνά με το άρμα της από τις όχθες, την ερωτεύτηκε και αποφάσισε να την κάνει δική του! Το όνομα αυτής, Δηιάνειρα! Προς βοήθειά της έτρεξε ο συνονόματος μου, ο ημίθεος, ο οποίος μετά από μάχη με τον ποταμό-θεό, που είχε μεταμορφωθεί σε ταύρο, τον νίκησε αφαιρώντας του ένα κέρατο -δεν έχει καμία σχέση με το «κέρατο» που αργότερα έριχνε ο Ηρακλής στη Δηιάνειρα, όταν αυτή έγινε σύζυγός του. Ο ταπεινωμένος Αχελώος ζήτησε πίσω το κέρατό του και ο ήρωας το έδωσε παίρνοντας ως αντάλλαγμα ένα άλλο, αυτό της Αμάλθειας, το σύμβολο της αφθονίας.
Έχοντας υπόψη όλα αυτά, γνωρίζοντας ότι οι αρχαίοι θεοί είχαν ανθρώπινα ελαττώματα -ένα εκ των οποίων η εκδικητικότητα- και φοβούμενος κάποιο «μπέρδεμα» λόγω... συνωνυμίας, προσέγγισα την περιοχή με κάποια επιφυλακτικότητα.
Ασπροπόταμος ίσον Αχελώος και ανάποδα. Όποιο όνομα κι αν έχει, εκείνο που μετράει είναι ότι αυτός ο ποταμός ήταν και είναι τόσο σημαντικός, που κάποτε είχε φτάσει στο σημείο να θεωρείται θεός!
Θα συνεχίσω λίγο με τη μυθολογία, γιατί με αφορά και προσωπικά το ζήτημα. Ο Αχελώος είδε κάποτε μια πανέμορφη και ατίθαση κοπέλα να περνά με το άρμα της από τις όχθες, την ερωτεύτηκε και αποφάσισε να την κάνει δική του! Το όνομα αυτής, Δηιάνειρα! Προς βοήθειά της έτρεξε ο συνονόματος μου, ο ημίθεος, ο οποίος μετά από μάχη με τον ποταμό-θεό, που είχε μεταμορφωθεί σε ταύρο, τον νίκησε αφαιρώντας του ένα κέρατο -δεν έχει καμία σχέση με το «κέρατο» που αργότερα έριχνε ο Ηρακλής στη Δηιάνειρα, όταν αυτή έγινε σύζυγός του. Ο ταπεινωμένος Αχελώος ζήτησε πίσω το κέρατό του και ο ήρωας το έδωσε παίρνοντας ως αντάλλαγμα ένα άλλο, αυτό της Αμάλθειας, το σύμβολο της αφθονίας.
Έχοντας υπόψη όλα αυτά, γνωρίζοντας ότι οι αρχαίοι θεοί είχαν ανθρώπινα ελαττώματα -ένα εκ των οποίων η εκδικητικότητα- και φοβούμενος κάποιο «μπέρδεμα» λόγω... συνωνυμίας, προσέγγισα την περιοχή με κάποια επιφυλακτικότητα.
ΦΥΣΗ ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΕΙΡΑ
Κάθε επιφύλαξή μου κάμφθηκε (κι ας αντιμετώπισα 2-3 αναποδιές στην πορεία), όταν αντίκρισα το μαγευτικό τοπίο, που θυμίζει περισσότερο Ήπειρο παρά Θεσσαλία. Άλλωστε, στην Πίνδο βρισκόμουν και συγκεκριμένα
στην «πίσω» πλευρά της. Κατάλαβα εξαρχής ότι εδώ η φύση είναι ο απόλυτος κυρίαρχος και πως ο άνθρωπος δεν αμφισβήτησε ποτέ μέχρι τώρα την παντοκρατορία της, παρά μόνο προσπάθησε να συνεργαστεί μαζί της. Το αποτέλεσμα είναι ότι εμείς, οι τυχεροί επισκέπτες, μπορούμε να απολαύσουμε σήμερα ένα από τα πιο ανέγγιχτα κομμάτια της ελληνικής επικράτειας. Πανύψηλες κορφές «ξεπηδούν» στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, πυκνότατα δάση καλύπτουν τις πλαγιές, κάθε λογής άγριο ζώο κόβει βόλτες ανενόχλητο και γάργαρα νερά τρέχουν από παντού.
Έβαλε, όμως, και ο άνθρωπος το χεράκι του και συμπλήρωσε ιδανικά την εικόνα με μια συστάδα πανέμορφων χωριών, πέτρινων «αετοφωλιών». Χτισμένα στις πλαγιές εκατέρωθεν του Ασπροποτάμου, συνδέονται μεταξύ τους όχι μόνο λόγω του ποταμού, αλλά και λόγω κοινής μοίρας.
Τα ενώνουν η βλάχικη καταγωγή των κατοίκων τους, η «νομαδική» νοοτροπία τους -εξαιτίας της οποίας κατακλύζονται από κόσμο το καλοκαίρι και ερημώνονται το χειμώνα- η «Παναγία των Βλάχων», η Αγία Παρασκευή, αλλά και η μανία του Γερμανού κατακτητή, που στα τέλη του 1943 άφησε πίσω του στάχτες και αποκαΐδια για να εκδικηθεί τους ντόπιους που συνεργάζονταν με τους αντάρτες.
Τα ενώνουν η βλάχικη καταγωγή των κατοίκων τους, η «νομαδική» νοοτροπία τους -εξαιτίας της οποίας κατακλύζονται από κόσμο το καλοκαίρι και ερημώνονται το χειμώνα- η «Παναγία των Βλάχων», η Αγία Παρασκευή, αλλά και η μανία του Γερμανού κατακτητή, που στα τέλη του 1943 άφησε πίσω του στάχτες και αποκαΐδια για να εκδικηθεί τους ντόπιους που συνεργάζονταν με τους αντάρτες.
ΑΝΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ: Θα σας περιγράψω ακριβώς την πορεία που ακολούθησα για να εξερευνήσω την περιοχή, αν και γνωρίζω ότι είναι κάπως ανορθόδοξη. Η προσέγγισή μου έγινε αρχικά από βορρά· το πρώτο «ασπροποταμίτικο» χωριό που αντίκρισα από μακριά ήταν ο Αμάραντος, αλλά έκανα μια στάση στο μαρτυρικό χωριό της Καστανιάς.
Παρά τις κακές καιρικές συνθήκες και την πυκνή ομίχλη, έμεινα έκθαμβος από την έκρηξη χρωμάτων στο «Βασιλικό Δάσος», που περιβάλλει τον οικισμό. Ανάμεικτα αειθαλή και φυλλοβόλα δέντρα χάριζαν όλες τις πιθανές και απίθανες αποχρώσεις του πράσινου, του κίτρινου, του πορτοκαλί και του κόκκινου. Ειδικά το εκτυφλωτικό κόκκινο με οδήγησε σε συνειρμούς για τα 47 θύματα (κυρίως γυναίκες και παιδιά) των Ναζί, που κυνηγήθηκαν και εκτελέστηκαν σαν ζώα μέσα σε αυτό το δάσος.
Μετά από ένα καφεδάκι και γλυκό του κουταλιού στο καφενείο του χωριού πήρα τη χωμάτινη οδό, η οποία μετά από 5,5 χλμ. θα με έβγαζε σε κάποιους καταρράκτες, αλλά μια κατολίσθηση με σταμάτησε (πρώτη αναποδιά). Πέρασα από τον Αμάραντο και συνέχισα με κατεύθυνση νότια. Η πορεία μου προς το Στεφάνι ανακόπηκε από την κακή κατάσταση του δρόμου, λόγω έργων (δεύτερη αναποδιά). Επόμενος στόχος ήταν η περίφημη Μονή Δολιανών -στην πραγματικότητα, πρόκειται για το ναό του Τιμίου Σταυρού που ανήκε στη Μονή Αγίου Νικολάου ή Τιμίας Ζώνης, η οποία καταστράφηκε ολοσχερώς όταν πέρασε από εδώ η ναζιστική λαίλαπα. Για την εκκλησία, ένα μόνο θα σας πω∙ είναι ένα αρχιτεκτονικό θαύμα, η ομορφότερη που έχω δει στη ζωή μου!
Επόμενος σταθμός μου η Κρανιά, αυτό το πανέμορφο κεφαλοχώρι που καταλαμβάνει δύο αντικριστές πλαγιές και περιβάλλεται από πυκνότατα δάση. Σίγουρα θα έχετε δει ή ακούσει για «αμφιθεατρικά» χωριά, όμως η Κρανιά είναι σαν δύο αμφιθέατρα τοποθετημένα το ένα απέναντι από το άλλο, με τον Κρανιώτικο ποταμό και το όμορφο πέτρινο γεφύρι να παίζουν το ρόλο της «ορχήστρας».
Στην πλατεία του οικισμού με περίμενε η τρίτη «αναποδιά» της ημέρας, ένα σκασμένο λάστιχο! Κατάλαβα ότι δεν ήταν η μέρα μου και αποφάσισα «διακοπή εργασιών» και γεύμα στο καφενείο-ψησταριά της κοινότητας. Όταν τελείωσε το γεύμα, είχε πια πέσει η νύχτα και πήρα το δρόμο της επιστροφής, κινούμενος νότια, προς Ελάτη, μέσα σε πυκνή ομίχλη που μου επιφύλασσε μια έκπληξη! Κάποια στιγμή ξεπήδησε ένα τρισχαριτωμένο αρκουδάκι και διέσχισε το οδόστρωμα ακριβώς μπροστά από το αυτοκίνητο, κουτρουβαλώντας με τη χάρη υπέρβαρης χορεύτριας του Μπολσόι, αφού έχει πιει ένα μπουκάλι βότκα!
Παρά τις κακές καιρικές συνθήκες και την πυκνή ομίχλη, έμεινα έκθαμβος από την έκρηξη χρωμάτων στο «Βασιλικό Δάσος», που περιβάλλει τον οικισμό. Ανάμεικτα αειθαλή και φυλλοβόλα δέντρα χάριζαν όλες τις πιθανές και απίθανες αποχρώσεις του πράσινου, του κίτρινου, του πορτοκαλί και του κόκκινου. Ειδικά το εκτυφλωτικό κόκκινο με οδήγησε σε συνειρμούς για τα 47 θύματα (κυρίως γυναίκες και παιδιά) των Ναζί, που κυνηγήθηκαν και εκτελέστηκαν σαν ζώα μέσα σε αυτό το δάσος.
Μετά από ένα καφεδάκι και γλυκό του κουταλιού στο καφενείο του χωριού πήρα τη χωμάτινη οδό, η οποία μετά από 5,5 χλμ. θα με έβγαζε σε κάποιους καταρράκτες, αλλά μια κατολίσθηση με σταμάτησε (πρώτη αναποδιά). Πέρασα από τον Αμάραντο και συνέχισα με κατεύθυνση νότια. Η πορεία μου προς το Στεφάνι ανακόπηκε από την κακή κατάσταση του δρόμου, λόγω έργων (δεύτερη αναποδιά). Επόμενος στόχος ήταν η περίφημη Μονή Δολιανών -στην πραγματικότητα, πρόκειται για το ναό του Τιμίου Σταυρού που ανήκε στη Μονή Αγίου Νικολάου ή Τιμίας Ζώνης, η οποία καταστράφηκε ολοσχερώς όταν πέρασε από εδώ η ναζιστική λαίλαπα. Για την εκκλησία, ένα μόνο θα σας πω∙ είναι ένα αρχιτεκτονικό θαύμα, η ομορφότερη που έχω δει στη ζωή μου!
Επόμενος σταθμός μου η Κρανιά, αυτό το πανέμορφο κεφαλοχώρι που καταλαμβάνει δύο αντικριστές πλαγιές και περιβάλλεται από πυκνότατα δάση. Σίγουρα θα έχετε δει ή ακούσει για «αμφιθεατρικά» χωριά, όμως η Κρανιά είναι σαν δύο αμφιθέατρα τοποθετημένα το ένα απέναντι από το άλλο, με τον Κρανιώτικο ποταμό και το όμορφο πέτρινο γεφύρι να παίζουν το ρόλο της «ορχήστρας».
Στην πλατεία του οικισμού με περίμενε η τρίτη «αναποδιά» της ημέρας, ένα σκασμένο λάστιχο! Κατάλαβα ότι δεν ήταν η μέρα μου και αποφάσισα «διακοπή εργασιών» και γεύμα στο καφενείο-ψησταριά της κοινότητας. Όταν τελείωσε το γεύμα, είχε πια πέσει η νύχτα και πήρα το δρόμο της επιστροφής, κινούμενος νότια, προς Ελάτη, μέσα σε πυκνή ομίχλη που μου επιφύλασσε μια έκπληξη! Κάποια στιγμή ξεπήδησε ένα τρισχαριτωμένο αρκουδάκι και διέσχισε το οδόστρωμα ακριβώς μπροστά από το αυτοκίνητο, κουτρουβαλώντας με τη χάρη υπέρβαρης χορεύτριας του Μπολσόι, αφού έχει πιει ένα μπουκάλι βότκα!
ΣΤΑ ΒΛΑΧΟΧΩΡΙΑ: Μια περισσότερο «λογική» πορεία για να επισκεφθεί κανείς την περιοχή είναι από την πλευρά του Περτουλίου· αυτήν επέλεξα κι εγώ για την επόμενη επίσκεψή μου! Από το Περτούλι, λοιπόν, έστριψα αριστερά, ακολουθώντας τις πινακίδες για Γαρδίκι, και πέρασα τη γέφυρα Αλεξίου. Μετά από ανηφορική διαδρομή μερικών χιλιομέτρων στις άδενδρες πλαγιές των Τζουμέρκων, αποκαλύφθηκε μπροστά στα μάτια μου το φημισμένο βλαχοχώρι σε όλη του τη μεγαλοπρέπεια.
Το χειμώνα μοιάζει «νεκρό», αλλά το καλοκαίρι ο πληθυσμός του ξεπερνά τις 5.000! Θαύμασα το ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και τα πέτρινα αρχοντικά και συνέχισα για τη γειτονική Αθαμανία (παλιά ονομασία Μουτσιάρα), όπου με «κέρδισε» το πανέμορφο ξύλινο γεφυράκι που ενώνει τις δύο γειτονιές του χωριού πάνω από το ρέμα του Μουτσιαρίτη.
Στην Αγία Παρασκευή (παλιά ονομασία Τζιούρτζια) περπάτησα πάνω στο πορτοκαλί «χαλί» που δημιουργούσαν τα πεσμένα φύλλα στα υπέροχα πέτρινα καλντερίμια και απόλαυσα την εντυπωσιακή ομώνυμη εκκλησία του 1896.
Έφτασα στη θέση Τρία Ποτάμια, η οποία αποτελεί την αφετηρία για τη διαδρομή canoe-kayak που τερματίζει στη γέφυρα Αλεξίου, 7 χλμ. παρακάτω. Το ποτάμι δεν είχε ακόμα αρκετό νερό όταν βρέθηκα εκεί, ωστόσο, από Δεκέμβρη μέχρι Μάη κατακλύζεται από πολύχρωμα πλεούμενα. Γενικά, πάντως, η περιοχή προσφέρεται για κάθε είδους extreme sport και φυσιολατρική δραστηριότητα.
Λίγο παραπάνω, αρμονικά ενσωματωμένο στο φυσικό περιβάλλον, συνάντησα το Διοικητήριο της Διευρυμένης Κοινότητας Ασπροποτάμου, ένα είδος «Δημαρχείου» στη μέση του πουθενά.
Το χειμώνα μοιάζει «νεκρό», αλλά το καλοκαίρι ο πληθυσμός του ξεπερνά τις 5.000! Θαύμασα το ναό της Κοιμήσεως της Θεοτόκου και τα πέτρινα αρχοντικά και συνέχισα για τη γειτονική Αθαμανία (παλιά ονομασία Μουτσιάρα), όπου με «κέρδισε» το πανέμορφο ξύλινο γεφυράκι που ενώνει τις δύο γειτονιές του χωριού πάνω από το ρέμα του Μουτσιαρίτη.
Στην Αγία Παρασκευή (παλιά ονομασία Τζιούρτζια) περπάτησα πάνω στο πορτοκαλί «χαλί» που δημιουργούσαν τα πεσμένα φύλλα στα υπέροχα πέτρινα καλντερίμια και απόλαυσα την εντυπωσιακή ομώνυμη εκκλησία του 1896.
Έφτασα στη θέση Τρία Ποτάμια, η οποία αποτελεί την αφετηρία για τη διαδρομή canoe-kayak που τερματίζει στη γέφυρα Αλεξίου, 7 χλμ. παρακάτω. Το ποτάμι δεν είχε ακόμα αρκετό νερό όταν βρέθηκα εκεί, ωστόσο, από Δεκέμβρη μέχρι Μάη κατακλύζεται από πολύχρωμα πλεούμενα. Γενικά, πάντως, η περιοχή προσφέρεται για κάθε είδους extreme sport και φυσιολατρική δραστηριότητα.
Λίγο παραπάνω, αρμονικά ενσωματωμένο στο φυσικό περιβάλλον, συνάντησα το Διοικητήριο της Διευρυμένης Κοινότητας Ασπροποτάμου, ένα είδος «Δημαρχείου» στη μέση του πουθενά.
ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΙΑΣ ΑΠΟΤΥΧΙΑΣ: Εν συνεχεία, κατευθύνθηκα προς Ανθούσα και Χαλίκι, με απώτερο στόχο την «κατάκτηση» της Βερλίγκας... Φτάνοντας στο Χαλίκι απόλαυσα την πανέμορφη πλατεία του, τις υπέροχες λιθόκτιστες εκκλησίες του και ειδικά αυτήν της Αγίας Παρασκευής, του 1725. Πήρα οδηγίες από έναν ντόπιο για το πώς θα έφτανα στο «στόχο» μου, το οροπέδιο απερίγραπτης ομορφιάς με μία από τις ελάχιστες εναπομείνασες δρακόλιμνες της Ελλάδας, απ' όπου πηγάζει οΑσπροπόταμος. Ο ευγενέστατος αυτός άνθρωπος προσπάθησε να με αποτρέψει («δεν ξανάρχεσαι την άνοιξη;» ήταν τα λόγια του), όμως αποφάσισα να δοκιμάσω την τύχη μου.
Μετά από 12 χλμ. σε δύσκολο χωματόδρομο, ο οποίος επιπλέον ήταν σκεπασμένος από ένα στρώμα χιονιού 20-30 πόντων, έφτασα στην ερημική στάνη, που αποτελούσε ένα από τα «σημάδια» και όπου έπρεπε να αφήσω το τζιπ. Όμως, το ύψος του χιονιού από εδώ και πάνω φαινόταν να ξεπερνά το μισό μέτρο, γεγονός που έκανε τα υποτιθέμενα 30 λεπτά περπάτημα που απέμεναν να «μεταφράζονται» σε τουλάχιστον 1 ώρα. Ο ρουχισμός μου δεν ήταν κατάλληλος, ο ήλιος είχε αρχίσει να παίρνει την «κατηφόρα», ήμουν μόνος και χωρίς σήμα στο κινητό μου!
Ένας ψύχραιμος υπολογισμός όλων των παραμέτρων με οδήγησε στην απόφαση να μην το ρισκάρω. Επέστρεψα στο αυτοκίνητο, έβαλα το CD με το «You can't always get what you want» των Stones και πήρα το δρόμο της επιστροφής. «Δεν πειράζει», είπα μέσα μου, «καμιά φορά, είναι καλό να αφήνεις εκκρεμότητες»...
Μετά από 12 χλμ. σε δύσκολο χωματόδρομο, ο οποίος επιπλέον ήταν σκεπασμένος από ένα στρώμα χιονιού 20-30 πόντων, έφτασα στην ερημική στάνη, που αποτελούσε ένα από τα «σημάδια» και όπου έπρεπε να αφήσω το τζιπ. Όμως, το ύψος του χιονιού από εδώ και πάνω φαινόταν να ξεπερνά το μισό μέτρο, γεγονός που έκανε τα υποτιθέμενα 30 λεπτά περπάτημα που απέμεναν να «μεταφράζονται» σε τουλάχιστον 1 ώρα. Ο ρουχισμός μου δεν ήταν κατάλληλος, ο ήλιος είχε αρχίσει να παίρνει την «κατηφόρα», ήμουν μόνος και χωρίς σήμα στο κινητό μου!
Ένας ψύχραιμος υπολογισμός όλων των παραμέτρων με οδήγησε στην απόφαση να μην το ρισκάρω. Επέστρεψα στο αυτοκίνητο, έβαλα το CD με το «You can't always get what you want» των Stones και πήρα το δρόμο της επιστροφής. «Δεν πειράζει», είπα μέσα μου, «καμιά φορά, είναι καλό να αφήνεις εκκρεμότητες»...
(πηγή: http://www.travelstyle.gr/portal/gr/destination_articles.php?dest_id=899&id=230 )
12-05-2009
